✍️ Gán Giá Trị - Assignment Operators

Chào mừng đến với bài học về Assignment Operators - cách gán và cập nhật giá trị trong Café!

🎯 Món Ăn Hôm Nay

Tưởng tượng bạn đang quản lý kho quán:

Gán giá mới cho đồ uống → gia = 50000
Cộng thêm 5 ly vào kho → kho += 5
Giảm 10% giá → gia *= 0.9

Đó chính là Assignment Operators - gán và cập nhật nhanh!

✍️ Assignment Operators Là Gì?

Assignment Operators = Phép gán (gán giá trị cho biến)

Toán tử cơ bản: =

int gia = 50000;  // Gán 50000 cho gia

Compound Assignment = Gán kết hợp (gán + tính toán)

int kho = 10;
kho += 5;   // kho = kho + 5  → 15
kho -= 3;   // kho = kho - 3  → 12
kho *= 2;   // kho = kho * 2  → 24

☕ Ẩn Dụ Café:

= = Gán giá trị mới

+= = Cộng thêm vào kho

-= = Trừ bớt từ kho

*= = Nhân (tăng gấp đôi)

/= = Chia (giảm một nửa)

%= = Chia lấy dư

📊 Bảng Assignment Operators

Toán Tử	Ví Dụ	Tương Đương	Ví Dụ Café
`=`	`a = 5`	`a = 5`	Gán giá 5
`+=`	`a += 3`	`a = a + 3`	Cộng thêm 3
`-=`	`a -= 2`	`a = a - 2`	Trừ đi 2
`*=`	`a *= 2`	`a = a * 2`	Nhân đôi
`/=`	`a /= 2`	`a = a / 2`	Chia đôi
`%=`	`a %= 3`	`a = a % 3`	Lấy dư

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán

Tình huống 1: Cập Nhật Kho Hàng

public class QuanLyKho {
    public static void main(String[] args) {
        int soBotCaPhe = 50;  // kg

        System.out.println("📦 KHO BAN ĐẦU: " + soBotCaPhe + " kg\n");

        // Nhập thêm hàng
        soBotCaPhe += 20;  // Nhập thêm 20kg
        System.out.println("➕ Nhập thêm 20kg");
        System.out.println("   Hiện tại: " + soBotCaPhe + " kg\n");

        // Sử dụng
        soBotCaPhe -= 15;  // Dùng 15kg
        System.out.println("➖ Sử dụng 15kg");
        System.out.println("   Còn lại: " + soBotCaPhe + " kg");
    }
}

Output:

📦 KHO BAN ĐẦU: 50 kg

➕ Nhập thêm 20kg
   Hiện tại: 70 kg

➖ Sử dụng 15kg
   Còn lại: 55 kg

Tình huống 2: Điều Chỉnh Giá

public class DieuChinhGia {
    public static void main(String[] args) {
        int giaLatte = 50000;

        System.out.println("💰 GIÁ BAN ĐẦU: " + giaLatte + " VND\n");

        // Giảm giá 20%
        giaLatte *= 0.8;  // giaLatte = giaLatte * 0.8
        System.out.println("🎉 GIẢM GIÁ 20%");
        System.out.println("   Giá mới: " + giaLatte + " VND");
    }
}

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)

Ví Dụ 1: Toán Tử += (Cộng Gán)

public class CongGan {
    public static void main(String[] args) {
        int doanhThu = 100000;

        System.out.println("💵 DOANH THU:\n");
        System.out.println("Ban đầu: " + doanhThu + " VND");

        // Khách 1: 50,000 VND
        doanhThu += 50000;
        System.out.println("+ Khách 1: " + doanhThu + " VND");

        // Khách 2: 30,000 VND
        doanhThu += 30000;
        System.out.println("+ Khách 2: " + doanhThu + " VND");

        // Khách 3: 70,000 VND
        doanhThu += 70000;
        System.out.println("+ Khách 3: " + doanhThu + " VND");

        System.out.println("\n🏆 TỔNG: " + doanhThu + " VND");
    }
}

Output:

💵 DOANH THU:

Ban đầu: 100000 VND
+ Khách 1: 150000 VND
+ Khách 2: 180000 VND
+ Khách 3: 250000 VND

🏆 TỔNG: 250000 VND

Ví Dụ 2: Toán Tử -= (Trừ Gán)

public class TruGan {
    public static void main(String[] args) {
        int soLyCon = 100;

        System.out.println("🥤 QUẢN LÝ LY:\n");
        System.out.println("Ban đầu: " + soLyCon + " ly");

        // Buổi sáng: dùng 20 ly
        soLyCon -= 20;
        System.out.println("Sau buổi sáng: " + soLyCon + " ly");

        // Buổi chiều: dùng 35 ly
        soLyCon -= 35;
        System.out.println("Sau buổi chiều: " + soLyCon + " ly");

        // Kiểm tra
        if (soLyCon < 20) {
            System.out.println("\n⚠️ Sắp hết ly! Cần mua thêm.");
        }
    }
}

Output:

🥤 QUẢN LÝ LY:

Ban đầu: 100 ly
Sau buổi sáng: 80 ly
Sau buổi chiều: 45 ly

Ví Dụ 3: Toán Tử *= (Nhân Gán)

public class NhanGan {
    public static void main(String[] args) {
        int gia = 50000;

        System.out.println("💰 ĐIỀU CHỈNH GIÁ:\n");
        System.out.println("Giá gốc: " + gia + " VND");

        // Giờ cao điểm: tăng 20% (x1.2)
        gia *= 1.2;
        System.out.println("Cao điểm (+20%): " + gia + " VND");

        // Black Friday: giảm 50% (x0.5)
        gia *= 0.5;
        System.out.println("Black Friday (-50%): " + gia + " VND");
    }
}

Output:

💰 ĐIỀU CHỈNH GIÁ:

Giá gốc: 50000 VND
Cao điểm (+20%): 60000 VND
Black Friday (-50%): 30000 VND

Ví Dụ 4: Toán Tử /= (Chia Gán)

public class ChiaGan {
    public static void main(String[] args) {
        int tongTien = 200000;
        int soNguoi = 4;

        System.out.println("💵 CHIA ĐỀU HÓA ĐƠN:\n");
        System.out.println("Tổng tiền: " + tongTien + " VND");
        System.out.println("Số người: " + soNguoi);

        // Chia đều
        tongTien /= soNguoi;  // tongTien = tongTien / soNguoi
        System.out.println("\nMỗi người: " + tongTien + " VND");
    }
}

Output:

💵 CHIA ĐỀU HÓA ĐƠN:

Tổng tiền: 200000 VND
Số người: 4

Mỗi người: 50000 VND

Ví Dụ 5: Toán Tử %= (Chia Lấy Dư Gán)

public class ChiaLayDuGan {
    public static void main(String[] args) {
        int tongLy = 27;
        int lyMoiKhay = 10;

        System.out.println("🧊 SẮP XẾP LY VÀO KHAY:\n");
        System.out.println("Tổng ly: " + tongLy);
        System.out.println("Ly mỗi khay: " + lyMoiKhay);

        int soKhayDay = tongLy / lyMoiKhay;
        tongLy %= lyMoiKhay;  // tongLy = tongLy % lyMoiKhay

        System.out.println("\nKhay đầy: " + soKhayDay);
        System.out.println("Ly còn lại: " + tongLy);
    }
}

Output:

🧊 SẮP XẾP LY VÀO KHAY:

Tổng ly: 27
Ly mỗi khay: 10

Khay đầy: 2
Ly còn lại: 7

Ví Dụ 6: Kết Hợp Nhiều Toán Tử

public class QuanLyTienMat {
    public static void main(String[] args) {
        int tienTrongQuat = 500000;

        System.out.println("💰 QUẢN LÝ TIỀN MẶT:\n");
        System.out.println("Ban đầu: " + tienTrongQuat + " VND\n");

        // Thu tiền từ khách
        tienTrongQuat += 150000;
        System.out.println("+ Thu khách: " + tienTrongQuat + " VND");

        // Trả tiền nhập hàng
        tienTrongQuat -= 80000;
        System.out.println("- Nhập hàng: " + tienTrongQuat + " VND");

        // Nộp ngân hàng (50%)
        int nopNganHang = tienTrongQuat / 2;
        tienTrongQuat -= nopNganHang;
        System.out.println("- Nộp NH: " + tienTrongQuat + " VND");

        System.out.println("\n📊 TỔNG KẾT:");
        System.out.println("Trong quầy: " + tienTrongQuat + " VND");
        System.out.println("Đã nộp: " + nopNganHang + " VND");
    }
}

Output:

💰 QUẢN LÝ TIỀN MẶT:

Ban đầu: 500000 VND

+ Thu khách: 650000 VND
- Nhập hàng: 570000 VND
- Nộp NH: 285000 VND

📊 TỔNG KẾT:
Trong quầy: 285000 VND
Đã nộp: 285000 VND

🔥 Thực Hành Trong Quán

Bài Tập 1: Hệ Thống Tích Điểm

public class HeTho ngTichDiem {
    public static void main(String[] args) {
        int diem = 100;

        System.out.println("⭐ HỆ THỐNG TÍCH ĐIỂM:\n");
        System.out.println("Điểm hiện tại: " + diem);

        // Mua hàng: +50 điểm
        diem += 50;
        System.out.println("+ Mua hàng 100k: " + diem + " điểm");

        // Giới thiệu bạn: x2 điểm
        diem *= 2;
        System.out.println("× Giới thiệu bạn: " + diem + " điểm");

        // Đổi quà: -200 điểm
        diem -= 200;
        System.out.println("- Đổi quà: " + diem + " điểm");

        System.out.println("\n🎁 Điểm còn lại: " + diem);
    }
}

Bài Tập 2: Quản Lý Nguyên Liệu

public class QuanLyNguyenLieu {
    public static void main(String[] args) {
        int suaTuoi = 10000;  // ml

        System.out.println("🥛 QUẢN LÝ SỮA TƯƠI:\n");
        System.out.println("Kho: " + suaTuoi + " ml\n");

        // Pha 5 ly Latte (mỗi ly 200ml)
        int suaCanDung = 5 * 200;
        suaTuoi -= suaCanDung;
        System.out.println("Pha 5 Latte (-" + suaCanDung + " ml)");
        System.out.println("Còn: " + suaTuoi + " ml\n");

        // Nhập thêm 5 lít = 5000ml
        suaTuoi += 5000;
        System.out.println("Nhập thêm 5 lít (+5000 ml)");
        System.out.println("Còn: " + suaTuoi + " ml\n");

        // Kiểm tra cảnh báo
        if (suaTuoi < 2000) {
            System.out.println("⚠️ Sắp hết sữa!");
        } else {
            System.out.println("✅ Sữa đủ dùng");
        }
    }
}

Bài Tập 3: Tính Tiền Tip

public class TinhTip {
    public static void main(String[] args) {
        int tongHoaDon = 250000;
        int tip = 0;

        System.out.println("💵 TÍNH TIỀN TIP:\n");
        System.out.println("Hóa đơn: " + tongHoaDon + " VND\n");

        // Tip 10%
        tip = tongHoaDon / 10;  // Hoặc: tongHoaDon * 10 / 100
        System.out.println("Tip (10%): " + tip + " VND");

        // Tổng thanh toán
        int tongThanhToan = tongHoaDon;
        tongThanhToan += tip;
        System.out.println("Tổng cộng: " + tongThanhToan + " VND");
    }
}

Bài Tập 4: Chia Thưởng Nhân Viên

public class ChiaThuong {
    public static void main(String[] args) {
        int tongThuong = 3000000;
        int soNhanVien = 4;

        System.out.println("🎁 CHIA THƯỞNG NHÂN VIÊN:\n");
        System.out.println("Tổng thưởng: " + tongThuong + " VND");
        System.out.println("Số nhân viên: " + soNhanVien + "\n");

        // Chia đều
        int thuongMoiNguoi = tongThuong / soNhanVien;
        int duThua = tongThuong % soNhanVien;

        System.out.println("Mỗi người: " + thuongMoiNguoi + " VND");
        System.out.println("Dư thừa: " + duThua + " VND");

        if (duThua > 0) {
            System.out.println("\n💡 Dùng " + duThua + " VND mua đồ chung!");
        }
    }
}

⚠️ Lỗi Thường Gặp

Lỗi 1: Nhầm == Với =

// ❌ SAI: Dùng = (gán) thay vì == (so sánh)
int gia = 50000;
if (gia = 60000) {  // ❌ Lỗi! Đây là gán, không phải so sánh
    System.out.println("Đắt");
}

// ✅ ĐÚNG: Dùng ==
if (gia == 60000) {  // ✅ So sánh
    System.out.println("Đắt");
}

Lỗi 2: Chia Số Nguyên

// ❌ SAI: Chia số nguyên mất phần thập phân
int tong = 100;
int chia = 3;
int ketQua = tong / chia;  // 33, mất phần dư!

// ✅ ĐÚNG: Chuyển sang double
double ketQua = (double) tong / chia;  // 33.333...

Lỗi 3: Overflow Khi Nhân

// ❌ SAI: Overflow
int gia = 1000000;
gia *= 5000;  // Vượt quá giới hạn int!

// ✅ ĐÚNG: Dùng long
long gia = 1000000;
gia *= 5000;  // OK

Lỗi 4: Quên Kiểu Dữ Liệu

// ❌ SAI: Mất phần thập phân
int gia = 50000;
gia *= 0.9;  // ❌ Lỗi! 0.9 là double, gán vào int

// ✅ ĐÚNG: Ép kiểu
gia = (int) (gia * 0.9);  // OK, ép về int

💡 Bí Quyết Của Barista

Dùng compound assignment: a += 5 ngắn gọn hơn a = a + 5
Phân biệt = và ==: = là gán, == là so sánh
Cẩn thận với chia: Chia số nguyên mất phần dư
Kiểm tra overflow: Dùng long cho số lớn
Ép kiểu đúng: Ép kiểu khi cần thiết

🎓 Bạn Đã Học Được

✅ Toán tử gán cơ bản: =
✅ Compound assignment: +=, -=, *=, /=, %=
✅ += = Cộng thêm vào biến
✅ -= = Trừ bớt từ biến
✅ *= = Nhân biến
✅ /= = Chia biến
✅ %= = Lấy phần dư gán lại

☕ Món Tiếp Theo

Đã biết gán và cập nhật giá trị! Giờ học về mảng đơn:

👉 Mảng Đơn - Single Dimensional Arrays

💡 Lời Khuyên Cuối: Assignment operators như ghi chép trong quán - ghi ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin!

🎯 Món Ăn Hôm Nay​

✍️ Assignment Operators Là Gì?​

📊 Bảng Assignment Operators​

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán​

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)​

Ví Dụ 1: Toán Tử += (Cộng Gán)​

Ví Dụ 2: Toán Tử -= (Trừ Gán)​

Ví Dụ 3: Toán Tử *= (Nhân Gán)​

Ví Dụ 4: Toán Tử /= (Chia Gán)​

Ví Dụ 5: Toán Tử %= (Chia Lấy Dư Gán)​

Ví Dụ 6: Kết Hợp Nhiều Toán Tử​

🔥 Thực Hành Trong Quán​

Bài Tập 1: Hệ Thống Tích Điểm​

Bài Tập 2: Quản Lý Nguyên Liệu​

Bài Tập 3: Tính Tiền Tip​

Bài Tập 4: Chia Thưởng Nhân Viên​

⚠️ Lỗi Thường Gặp​

Lỗi 1: Nhầm == Với =​

Lỗi 2: Chia Số Nguyên​

Lỗi 3: Overflow Khi Nhân​

Lỗi 4: Quên Kiểu Dữ Liệu​

💡 Bí Quyết Của Barista​

🎓 Bạn Đã Học Được​

☕ Món Tiếp Theo​

🎯 Món Ăn Hôm Nay

✍️ Assignment Operators Là Gì?

📊 Bảng Assignment Operators

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)

Ví Dụ 1: Toán Tử += (Cộng Gán)

Ví Dụ 2: Toán Tử -= (Trừ Gán)

Ví Dụ 3: Toán Tử *= (Nhân Gán)

Ví Dụ 4: Toán Tử /= (Chia Gán)

Ví Dụ 5: Toán Tử %= (Chia Lấy Dư Gán)

Ví Dụ 6: Kết Hợp Nhiều Toán Tử

🔥 Thực Hành Trong Quán

Bài Tập 1: Hệ Thống Tích Điểm

Bài Tập 2: Quản Lý Nguyên Liệu

Bài Tập 3: Tính Tiền Tip

Bài Tập 4: Chia Thưởng Nhân Viên

⚠️ Lỗi Thường Gặp

Lỗi 1: Nhầm == Với =

Lỗi 2: Chia Số Nguyên

Lỗi 3: Overflow Khi Nhân

Lỗi 4: Quên Kiểu Dữ Liệu

💡 Bí Quyết Của Barista

🎓 Bạn Đã Học Được

☕ Món Tiếp Theo