⚙️ Định Nghĩa Phương Thức - Defining Methods

Chào mừng đến với bài học về Defining Methods - cách tạo công thức pha chế trong Café!

🎯 Món Ăn Hôm Nay

Tưởng tượng bạn là barista chuyên nghiệp:

• Công thức pha Latte → Method phaCaPhe()
• Tính tiền hóa đơn → Method tinhTien()
• Tái sử dụng quy trình → Gọi method nhiều lần

Đó chính là Methods - khối lệnh có thể tái sử dụng!

⚙️ Method Là Gì?

Method = Công thức pha chế (khối lệnh thực hiện công việc cụ thể)

public static void chaoKhach() {
    System.out.println("☕ Chào mừng đến Java Café!");
    System.out.println("Xin mời chọn món!");
}

// Gọi method
chaoKhach();  // In ra lời chào

☕ Ẩn Dụ Café:

• Method = Công thức pha chế chuẩn
• Parameters = Nguyên liệu đầu vào
• Return = Sản phẩm đầu ra
• Gọi method = Thực hiện công thức

📋 Cấu Trúc Method

[access_modifier] [static] returnType methodName(parameters) {
    // Thân method
    return value;  // Nếu có return type
}

Ví dụ:

public static int tinhTong(int a, int b) {
    int tong = a + b;
    return tong;
}

Các Thành Phần

1. Access Modifier: public, private, protected
2. static: Gọi trực tiếp qua class (không cần object)
3. Return Type: Kiểu dữ liệu trả về (int, String, void)
4. Method Name: Tên method (camelCase)
5. Parameters: Tham số đầu vào
6. Body: Nội dung method
7. return: Trả về giá trị (nếu không phải void)

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán

Tình huống 1: Method Không Tham Số

public class QuanCafe {
    public static void hienThiMenu() {
        System.out.println("☕ MENU:");
        System.out.println("1. Espresso - 45,000đ");
        System.out.println("2. Latte - 50,000đ");
        System.out.println("3. Cappuccino - 55,000đ");
    }

    public static void main(String[] args) {
        System.out.println("🏪 CHÀO MỪNG ĐẾN QUÁN!\n");
        hienThiMenu();  // Gọi method
        hienThiMenu();  // Có thể gọi nhiều lần
    }
}

Tình huống 2: Method Có Tham Số

public class PhaCaPhe {
    public static void phaMon(String tenMon, int soLuong) {
        System.out.println("☕ Đang pha:");
        System.out.println("   Món: " + tenMon);
        System.out.println("   Số lượng: " + soLuong + " ly");
        System.out.println("   ✅ Hoàn thành!\n");
    }

    public static void main(String[] args) {
        phaMon("Latte", 2);
        phaMon("Espresso", 1);
        phaMon("Mocha", 3);
    }
}

Output:

☕ Đang pha:
   Món: Latte
   Số lượng: 2 ly
   ✅ Hoàn thành!

☕ Đang pha:
   Món: Espresso
   Số lượng: 1 ly
   ✅ Hoàn thành!

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)

Ví Dụ 1: Method Void (Không Trả Về)

public class MethodVoid {
    public static void inHoaDon(String tenKhach, String mon, int gia) {
        System.out.println("╔═══════════════════════╗");
        System.out.println("║      HÓA ĐƠN CAFÉ    ║");
        System.out.println("╠═══════════════════════╣");
        System.out.printf("║ Khách: %-14s║%n", tenKhach);
        System.out.printf("║ Món: %-16s║%n", mon);
        System.out.printf("║ Giá: %,15d đ║%n", gia);
        System.out.println("╚═══════════════════════╝");
    }

    public static void main(String[] args) {
        inHoaDon("Anh Minh", "Latte", 50000);
        System.out.println();
        inHoaDon("Chị Lan", "Mocha", 60000);
    }
}

Ví Dụ 2: Method Có Return

public class MethodReturn {
    public static int tinhTien(int soLuong, int donGia) {
        int tongTien = soLuong * donGia;
        return tongTien;
    }

    public static double tinhGiamGia(int tongTien, double phanTram) {
        double giamGia = tongTien * phanTram / 100;
        return giamGia;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int soLy = 3;
        int giaMotLy = 50000;

        int tongTien = tinhTien(soLy, giaMotLy);
        System.out.println("💰 Tổng tiền: " + tongTien + " VND");

        double giamGia = tinhGiamGia(tongTien, 10);
        System.out.println("🎁 Giảm 10%: -" + (int)giamGia + " VND");

        int thanhToan = tongTien - (int)giamGia;
        System.out.println("💵 Thanh toán: " + thanhToan + " VND");
    }
}

Output:

💰 Tổng tiền: 150000 VND
🎁 Giảm 10%: -15000 VND
💵 Thanh toán: 135000 VND

Ví Dụ 3: Method Trả Về String

public class MethodString {
    public static String taoLoiChao(String tenKhach) {
        return "☕ Chào mừng " + tenKhach + " đến Java Café!";
    }

    public static String layMucDoNgot(String loai) {
        if (loai.equals("Espresso")) {
            return "Không đường";
        } else if (loai.equals("Latte")) {
            return "Ngọt vừa";
        } else {
            return "Ngọt";
        }
    }

    public static void main(String[] args) {
        String loiChao = taoLoiChao("Anh Minh");
        System.out.println(loiChao);

        String mucDoNgot = layMucDoNgot("Latte");
        System.out.println("Mức độ ngọt: " + mucDoNgot);
    }
}

Ví Dụ 4: Method Trả Về Boolean

public class MethodBoolean {
    public static boolean kiemTraGioMoCua(int gio) {
        return gio >= 7 && gio < 22;
    }

    public static boolean kiemTraDuTien(int tienKhach, int tienMon) {
        return tienKhach >= tienMon;
    }

    public static boolean laKhachVIP(int soLanMua) {
        return soLanMua >= 20;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int gioHienTai = 19;
        if (kiemTraGioMoCua(gioHienTai)) {
            System.out.println("✅ Quán đang mở cửa");
        } else {
            System.out.println("🔒 Quán đã đóng cửa");
        }

        int tienKhach = 60000;
        int giaLatte = 50000;
        if (kiemTraDuTien(tienKhach, giaLatte)) {
            System.out.println("💰 Đủ tiền mua Latte");
        }

        int soLanMua = 25;
        if (laKhachVIP(soLanMua)) {
            System.out.println("🌟 Khách VIP - Giảm 20%");
        }
    }
}

Ví Dụ 5: Method Nhiều Tham Số

public class MethodNhieuThamSo {
    public static void inThongTinDonHang(
        String tenKhach,
        String mon,
        int soLuong,
        int donGia,
        boolean giaoChu
    ) {
        System.out.println("📋 ĐƠN HÀNG:");
        System.out.println("Khách: " + tenKhach);
        System.out.println("Món: " + mon + " x" + soLuong);
        System.out.println("Đơn giá: " + donGia + " VND");
        System.out.println("Tổng: " + (soLuong * donGia) + " VND");
        
        if (giaoChu) {
            System.out.println("🏍️ Giao tận nhà");
        } else {
            System.out.println("🏪 Tại quán");
        }
        System.out.println();
    }

    public static void main(String[] args) {
        inThongTinDonHang("Anh Minh", "Latte", 2, 50000, true);
        inThongTinDonHang("Chị Lan", "Mocha", 1, 60000, false);
    }
}

Ví Dụ 6: Method Gọi Method Khác

public class MethodGoiMethod {
    public static int tinhTongTien(int soLuong, int donGia) {
        return soLuong * donGia;
    }

    public static int tinhGiamGia(int tongTien, boolean laVIP) {
        if (laVIP) {
            return tongTien * 20 / 100;  // Giảm 20%
        } else {
            return tongTien * 10 / 100;  // Giảm 10%
        }
    }

    public static int tinhThanhToan(int soLuong, int donGia, boolean laVIP) {
        int tongTien = tinhTongTien(soLuong, donGia);  // Gọi method 1
        int giamGia = tinhGiamGia(tongTien, laVIP);    // Gọi method 2
        return tongTien - giamGia;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int soLy = 3;
        int gia = 50000;
        boolean vip = true;

        int thanhToan = tinhThanhToan(soLy, gia, vip);
        System.out.println("💵 Thanh toán: " + thanhToan + " VND");
    }
}

🔥 Thực Hành Trong Quán

Bài Tập 1: Method Kiểm Tra Kho

public class KiemTraKho {
    public static void kiemTraSoLuong(String sanPham, int soLuong) {
        System.out.println("📦 " + sanPham + ": " + soLuong);
        
        if (soLuong == 0) {
            System.out.println("   ❌ HẾT HÀNG!");
        } else if (soLuong < 10) {
            System.out.println("   ⚠️ Sắp hết!");
        } else {
            System.out.println("   ✅ Đủ hàng");
        }
        System.out.println();
    }

    public static void main(String[] args) {
        kiemTraSoLuong("Cà phê", 50);
        kiemTraSoLuong("Sữa", 8);
        kiemTraSoLuong("Đường", 0);
    }
}

Bài Tập 2: Method Tính Trung Bình

public class TinhTrungBinh {
    public static double tinhTrungBinhDoanhThu(int[] doanhThu) {
        int tong = 0;
        for (int dt : doanhThu) {
            tong += dt;
        }
        return (double) tong / doanhThu.length;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int[] doanhThuTuan = {150000, 180000, 200000, 170000, 190000};
        
        double trungBinh = tinhTrungBinhDoanhThu(doanhThuTuan);
        System.out.printf("📊 Doanh thu trung bình: %,.0f VND/ngày%n", trungBinh);
    }
}

Bài Tập 3: Method Format Số Tiền

public class FormatTien {
    public static String formatTien(int tien) {
        return String.format("%,d VND", tien);
    }

    public static void inBangGia(String[] mon, int[] gia) {
        System.out.println("💰 BẢNG GIÁ:\n");
        for (int i = 0; i < mon.length; i++) {
            System.out.printf("%-12s: %s%n", mon[i], formatTien(gia[i]));
        }
    }

    public static void main(String[] args) {
        String[] menu = {"Espresso", "Latte", "Cappuccino"};
        int[] bangGia = {45000, 50000, 55000};
        
        inBangGia(menu, bangGia);
    }
}

⚠️ Lỗi Thường Gặp

Lỗi 1: Thiếu Return

// ❌ SAI: Method int phải có return
public static int tinhTong(int a, int b) {
    int tong = a + b;
    // Thiếu return!
}

// ✅ ĐÚNG
public static int tinhTong(int a, int b) {
    int tong = a + b;
    return tong;  // ✅ Có return
}

Lỗi 2: Return Sai Kiểu

// ❌ SAI: Return String nhưng khai báo int
public static int layTen() {
    return "Latte";  // ❌ Lỗi kiểu!
}

// ✅ ĐÚNG
public static String layTen() {
    return "Latte";  // ✅ OK
}

Lỗi 3: Void Có Return Giá Trị

// ❌ SAI: void không return giá trị
public static void in() {
    return "OK";  // ❌ Lỗi!
}

// ✅ ĐÚNG
public static void in() {
    System.out.println("OK");
    // Hoặc: return; (không giá trị)
}

Lỗi 4: Gọi Method Sai Tham Số

public static void phaMon(String ten, int soLuong) {
    System.out.println(ten + " x" + soLuong);
}

// ❌ SAI: Thiếu tham số
phaMon("Latte");  // ❌ Lỗi!

// ❌ SAI: Sai thứ tự
phaMon(2, "Latte");  // ❌ Lỗi!

// ✅ ĐÚNG
phaMon("Latte", 2);  // ✅ OK

💡 Bí Quyết Của Barista

1. Tên method rõ ràng: Dùng động từ (tinhTien, kiemTraGio)
2. Một method một nhiệm vụ: Đừng làm quá nhiều việc
3. Return về sớm: Tránh nhiều nhánh if-else
4. Tham số hợp lý: Không quá nhiều tham số (tối đa 4-5)
5. void khi không cần return: In ra, hiển thị dùng void
6. Tái sử dụng: Viết method cho code lặp lại

🎓 Bạn Đã Học Được

• ✅ Method = Khối lệnh tái sử dụng
• ✅ Cấu trúc: returnType name(params) {...}
• ✅ void = Không trả về giá trị
• ✅ return = Trả về giá trị
• ✅ Tham số = Input cho method
• ✅ Gọi method: methodName(args)
• ✅ Method có thể gọi method khác

☕ Món Tiếp Theo

Đã biết định nghĩa method! Giờ học về method overloading:

👉 Method Overloading - Nạp Chồng Phương Thức

---

💡 Lời Khuyên Cuối: Method như công thức pha chế - viết rõ ràng, dễ hiểu, dễ tái sử dụng!