🔁 Ghi Đè Phương Thức - Method Overriding

Chào mừng đến với bài học về Method Overriding - tùy chỉnh công thức riêng cho chi nhánh Café!

🎯 Món Ăn Hôm Nay

Tưởng tượng chi nhánh muốn tùy chỉnh công thức:

Quán chính: pha() theo cách A → Method gốc
Chi nhánh: pha() theo cách B → Override method
Cùng tên, khác cách làm → Linh hoạt

Đó chính là Method Overriding - ghi đè method của class cha!

🔁 Method Overriding Là Gì?

Method Overriding = Ghi đè (class con thay đổi cách thực hiện method của cha)

// Class cha
public class DoUong {
    public void pha() {
        System.out.println("☕ Pha theo công thức chuẩn");
    }
}

// Class con - Override method pha()
public class Latte extends DoUong {
    @Override
    public void pha() {
        System.out.println("☕ Pha Latte:");
        System.out.println("   1. Espresso");
        System.out.println("   2. Sữa nóng");
        System.out.println("   3. Foam");
    }
}

☕ Ẩn Dụ Café:

Method cha = Công thức gốc từ quán chính

Override = Chi nhánh tùy chỉnh công thức

@Override = Nhãn "đã tùy chỉnh"

super.method() = Tham khảo công thức gốc

Polymorphism = Linh hoạt gọi đúng phiên bản

📋 Quy Tắc Override

Override hợp lệ khi:

✅ Cùng tên method
✅ Cùng tham số (signature)
✅ Cùng hoặc rộng hơn access modifier
✅ Cùng hoặc hẹp hơn return type (covariant)
✅ Không thể override: final, static, private

// ✅ ĐÚNG: Override hợp lệ
public class Cha {
    public void pha(String mon) {
        System.out.println("Pha " + mon);
    }
}

public class Con extends Cha {
    @Override
    public void pha(String mon) {  // ✅ Cùng signature
        System.out.println("Pha " + mon + " đặc biệt");
    }
}

// ❌ SAI: Khác signature
public class Con2 extends Cha {
    @Override
    public void pha(String mon, int soLuong) {  // ❌ Lỗi! Khác tham số
        // Đây là overload, không phải override
    }
}

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán

Tình huống 1: Override Đơn Giản

public class NhanVien {
    protected String ten;
    
    public NhanVien(String ten) {
        this.ten = ten;
    }
    
    public void lamViec() {
        System.out.println("👤 " + ten + " đang làm việc");
    }
}

public class Barista extends NhanVien {
    public Barista(String ten) {
        super(ten);
    }
    
    @Override
    public void lamViec() {
        System.out.println("☕ " + ten + " đang pha cà phê");
    }
}

public class ThuNgan extends NhanVien {
    public ThuNgan(String ten) {
        super(ten);
    }
    
    @Override
    public void lamViec() {
        System.out.println("💰 " + ten + " đang thu ngân");
    }
}

// Sử dụng
public class TestOverride {
    public static void main(String[] args) {
        NhanVien nv1 = new Barista("Minh");
        NhanVien nv2 = new ThuNgan("Lan");
        
        nv1.lamViec();  // Gọi phiên bản Barista
        nv2.lamViec();  // Gọi phiên bản ThuNgan
    }
}

Output:

☕ Minh đang pha cà phê
💰 Lan đang thu ngân

Tình huống 2: super - Gọi Method Cha

public class DoUong {
    protected String ten;
    protected int gia;
    
    public DoUong(String ten, int gia) {
        this.ten = ten;
        this.gia = gia;
    }
    
    public void hienThi() {
        System.out.printf("☕ %s: %,d VND%n", ten, gia);
    }
}

public class DoUongDacBiet extends DoUong {
    private String ghiChu;
    
    public DoUongDacBiet(String ten, int gia, String ghiChu) {
        super(ten, gia);
        this.ghiChu = ghiChu;
    }
    
    @Override
    public void hienThi() {
        super.hienThi();  // Gọi method cha trước
        System.out.println("   🌟 " + ghiChu);
    }
}

// Sử dụng
public class TestSuper {
    public static void main(String[] args) {
        DoUongDacBiet latte = new DoUongDacBiet(
            "Latte Lavender", 65000, "Hương lavender thơm ngát"
        );
        
        latte.hienThi();
    }
}

Output:

☕ Latte Lavender: 65,000 VND
   🌟 Hương lavender thơm ngát

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)

Ví Dụ 1: Polymorphism Với Override

public class SanPham {
    protected String ten;
    protected int gia;
    
    public SanPham(String ten, int gia) {
        this.ten = ten;
        this.gia = gia;
    }
    
    public int tinhGiamGia() {
        return 0;  // Mặc định không giảm
    }
    
    public int tinhThanhToan() {
        return gia - tinhGiamGia();
    }
    
    public void hienThi() {
        System.out.printf("%-15s: %,d VND%n", ten, tinhThanhToan());
    }
}

public class SanPhamVIP extends SanPham {
    public SanPhamVIP(String ten, int gia) {
        super(ten, gia);
    }
    
    @Override
    public int tinhGiamGia() {
        return gia * 20 / 100;  // Giảm 20%
    }
}

public class SanPhamKhuyenMai extends SanPham {
    private int soTienGiam;
    
    public SanPhamKhuyenMai(String ten, int gia, int soTienGiam) {
        super(ten, gia);
        this.soTienGiam = soTienGiam;
    }
    
    @Override
    public int tinhGiamGia() {
        return soTienGiam;
    }
}

// Sử dụng
public class TestPolymorphism {
    public static void main(String[] args) {
        SanPham[] danhSach = {
            new SanPham("Espresso", 45000),
            new SanPhamVIP("Latte VIP", 50000),
            new SanPhamKhuyenMai("Mocha KM", 60000, 15000)
        };
        
        System.out.println("💰 BẢNG GIÁ:\n");
        for (SanPham sp : danhSach) {
            sp.hienThi();  // Tự động gọi đúng phiên bản
        }
    }
}

Output:

💰 BẢNG GIÁ:

Espresso       : 45,000 VND
Latte VIP      : 40,000 VND
Mocha KM       : 45,000 VND

Ví Dụ 2: Covariant Return Type

public class DoUong {
    protected String ten;
    
    public DoUong(String ten) {
        this.ten = ten;
    }
    
    public DoUong taoMoi() {
        return new DoUong(ten);
    }
}

public class CaPhe extends DoUong {
    private String loaiHat;
    
    public CaPhe(String ten, String loaiHat) {
        super(ten);
        this.loaiHat = loaiHat;
    }
    
    // Covariant return type: Trả về CaPhe thay vì DoUong
    @Override
    public CaPhe taoMoi() {
        return new CaPhe(ten, loaiHat);
    }
}

// Sử dụng
public class TestCovariant {
    public static void main(String[] args) {
        CaPhe latte = new CaPhe("Latte", "Arabica");
        CaPhe latteClone = latte.taoMoi();  // Không cần cast
        
        System.out.println("✅ Đã sao chép: " + latteClone.ten);
    }
}

Ví Dụ 3: Override toString()

public class DonHang {
    private String maDon;
    private String tenKhach;
    private int tongTien;
    
    public DonHang(String maDon, String tenKhach, int tongTien) {
        this.maDon = maDon;
        this.tenKhach = tenKhach;
        this.tongTien = tongTien;
    }
    
    @Override
    public String toString() {
        return String.format("🧾 Đơn %s | %s | %,d VND",
            maDon, tenKhach, tongTien);
    }
}

// Sử dụng
public class TestToString {
    public static void main(String[] args) {
        DonHang don = new DonHang("DH001", "Anh Minh", 150000);
        
        System.out.println(don);  // Tự động gọi toString()
    }
}

Output:

🧾 Đơn DH001 | Anh Minh | 150,000 VND

Ví Dụ 4: Override equals()

public class MonCaPhe {
    private String ten;
    private int gia;
    
    public MonCaPhe(String ten, int gia) {
        this.ten = ten;
        this.gia = gia;
    }
    
    @Override
    public boolean equals(Object obj) {
        if (this == obj) return true;
        if (obj == null || getClass() != obj.getClass()) return false;
        
        MonCaPhe other = (MonCaPhe) obj;
        return gia == other.gia && ten.equals(other.ten);
    }
    
    @Override
    public String toString() {
        return ten + " - " + gia + "đ";
    }
}

// Sử dụng
public class TestEquals {
    public static void main(String[] args) {
        MonCaPhe m1 = new MonCaPhe("Latte", 50000);
        MonCaPhe m2 = new MonCaPhe("Latte", 50000);
        MonCaPhe m3 = new MonCaPhe("Mocha", 60000);
        
        System.out.println("m1 == m2? " + (m1 == m2));        // false (khác tham chiếu)
        System.out.println("m1.equals(m2)? " + m1.equals(m2));  // true (cùng nội dung)
        System.out.println("m1.equals(m3)? " + m1.equals(m3));  // false
    }
}

Output:

m1 == m2? false
m1.equals(m2)? true
m1.equals(m3)? false

Ví Dụ 5: final Method - Không Override Được

public class QuanCafe {
    protected String ten;
    
    public QuanCafe(String ten) {
        this.ten = ten;
    }
    
    // final method: Không thể override
    public final void moC ua() {
        System.out.println("🏪 " + ten + " mở cửa lúc 7:00");
    }
    
    // Method bình thường: Override được
    public void dongCua() {
        System.out.println("🔒 " + ten + " đóng cửa lúc 22:00");
    }
}

public class QuanCafeChiNhanh extends QuanCafe {
    public QuanCafeChiNhanh(String ten) {
        super(ten);
    }
    
    // ❌ Không thể override moCua() vì nó là final
    // @Override
    // public void moCua() {}  // Lỗi!
    
    // ✅ Override dongCua() được
    @Override
    public void dongCua() {
        System.out.println("🔒 " + ten + " đóng cửa lúc 23:00");
    }
}

Ví Dụ 6: Static Method - Không Override

public class Helper {
    public static void inThongBao() {
        System.out.println("📢 Thông báo từ class cha");
    }
}

public class HelperMoi extends Helper {
    // Đây KHÔNG phải override, mà là method hiding
    public static void inThongBao() {
        System.out.println("📢 Thông báo từ class con");
    }
}

// Sử dụng
public class TestStatic {
    public static void main(String[] args) {
        Helper.inThongBao();      // Gọi của cha
        HelperMoi.inThongBao();   // Gọi của con
        
        Helper h = new HelperMoi();
        h.inThongBao();  // Vẫn gọi của cha! (không phải override)
    }
}

Output:

📢 Thông báo từ class cha
📢 Thông báo từ class con
📢 Thông báo từ class cha

🔥 Thực Hành Trong Quán

Bài Tập 1: Hệ Thống Thanh Toán

public abstract class PhuongThucThanhToan {
    protected int soTien;
    
    public PhuongThucThanhToan(int soTien) {
        this.soTien = soTien;
    }
    
    public abstract void thanhToan();
    
    public void xacNhan() {
        System.out.printf("✅ Đã thanh toán: %,d VND%n", soTien);
    }
}

public class ThanhToanTienMat extends PhuongThucThanhToan {
    public ThanhToanTienMat(int soTien) {
        super(soTien);
    }
    
    @Override
    public void thanhToan() {
        System.out.println("💵 Thanh toán tiền mặt:");
        System.out.printf("   Số tiền: %,d VND%n", soTien);
        xacNhan();
    }
}

public class ThanhToanThe extends PhuongThucThanhToan {
    private String soThe;
    
    public ThanhToanThe(int soTien, String soThe) {
        super(soTien);
        this.soThe = soThe;
    }
    
    @Override
    public void thanhToan() {
        System.out.println("💳 Thanh toán qua thẻ:");
        System.out.println("   Số thẻ: **** **** **** " + soThe.substring(12));
        System.out.printf("   Số tiền: %,d VND%n", soTien);
        xacNhan();
    }
}

// Test
public class TestThanhToan {
    public static void main(String[] args) {
        PhuongThucThanhToan tt1 = new ThanhToanTienMat(100000);
        PhuongThucThanhToan tt2 = new ThanhToanThe(150000, "1234567890123456");
        
        tt1.thanhToan();
        System.out.println();
        tt2.thanhToan();
    }
}

Bài Tập 2: Tính Diện Tích Hình Học

public abstract class HinhHoc {
    protected String ten;
    
    public HinhHoc(String ten) {
        this.ten = ten;
    }
    
    public abstract double tinhDienTich();
    
    public void hienThi() {
        System.out.printf("%s: %.2f m²%n", ten, tinhDienTich());
    }
}

public class HinhVuong extends HinhHoc {
    private double canh;
    
    public HinhVuong(double canh) {
        super("Hình vuông");
        this.canh = canh;
    }
    
    @Override
    public double tinhDienTich() {
        return canh * canh;
    }
}

public class HinhTron extends HinhHoc {
    private double banKinh;
    
    public HinhTron(double banKinh) {
        super("Hình tròn");
        this.banKinh = banKinh;
    }
    
    @Override
    public double tinhDienTich() {
        return Math.PI * banKinh * banKinh;
    }
}

// Test
public class TestHinhHoc {
    public static void main(String[] args) {
        HinhHoc[] cacHinh = {
            new HinhVuong(5),
            new HinhTron(3)
        };
        
        System.out.println("📐 DIỆN TÍCH:\n");
        for (HinhHoc h : cacHinh) {
            h.hienThi();
        }
    }
}

⚠️ Lỗi Thường Gặp

Lỗi 1: Khác Signature

// ❌ SAI: Khác tham số
public class Cha {
    public void pha(String mon) {}
}

public class Con extends Cha {
    @Override
    public void pha(String mon, int soLuong) {}  // ❌ Lỗi! Overload, không phải override
}

Lỗi 2: Access Modifier Hẹp Hơn

// ❌ SAI: Access modifier hẹp hơn
public class Cha {
    public void pha() {}
}

public class Con extends Cha {
    @Override
    protected void pha() {}  // ❌ Lỗi! Hẹp hơn public
}

Lỗi 3: Override Static Method

// ❌ SAI: Không override được static
public class Cha {
    public static void helper() {}
}

public class Con extends Cha {
    @Override  // ❌ Lỗi! Static không override
    public static void helper() {}
}

Lỗi 4: Override Final Method

// ❌ SAI: Không override được final
public class Cha {
    public final void moC ua() {}
}

public class Con extends Cha {
    @Override
    public void moCua() {}  // ❌ Lỗi! final không override
}

💡 Bí Quyết Của Barista

@Override luôn: Dùng @Override để compiler kiểm tra
super.method(): Gọi method cha khi cần
Cùng signature: Tên, tham số, return type
Access rộng hơn: public ≥ protected ≥ default
final/static: Không override được
Polymorphism: Tận dụng override cho linh hoạt

🎓 Bạn Đã Học Được

✅ Override = Ghi đè method của class cha
✅ Cùng tên, cùng signature
✅ @Override annotation
✅ super.method() = Gọi method cha
✅ Không override: final, static, private
✅ Access modifier: Rộng hơn hoặc bằng
✅ Covariant return type
✅ Polymorphism với override

☕ Món Tiếp Theo

Đã biết override! Giờ học về interface:

👉 Interface - Giao Diện

💡 Lời Khuyên Cuối: Override như điều chỉnh công thức - giữ tên nhưng thay đổi cách làm cho phù hợp!

🎯 Món Ăn Hôm Nay​

🔁 Method Overriding Là Gì?​

📋 Quy Tắc Override​

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán​

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)​

Ví Dụ 1: Polymorphism Với Override​

Ví Dụ 2: Covariant Return Type​

Ví Dụ 3: Override toString()​

Ví Dụ 4: Override equals()​

Ví Dụ 5: final Method - Không Override Được​

Ví Dụ 6: Static Method - Không Override​

🔥 Thực Hành Trong Quán​

Bài Tập 1: Hệ Thống Thanh Toán​

Bài Tập 2: Tính Diện Tích Hình Học​

⚠️ Lỗi Thường Gặp​

Lỗi 1: Khác Signature​

Lỗi 2: Access Modifier Hẹp Hơn​

Lỗi 3: Override Static Method​

Lỗi 4: Override Final Method​

💡 Bí Quyết Của Barista​

🎓 Bạn Đã Học Được​

☕ Món Tiếp Theo​

🎯 Món Ăn Hôm Nay

🔁 Method Overriding Là Gì?

📋 Quy Tắc Override

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)

Ví Dụ 1: Polymorphism Với Override

Ví Dụ 2: Covariant Return Type

Ví Dụ 3: Override toString()

Ví Dụ 4: Override equals()

Ví Dụ 5: final Method - Không Override Được

Ví Dụ 6: Static Method - Không Override

🔥 Thực Hành Trong Quán

Bài Tập 1: Hệ Thống Thanh Toán

Bài Tập 2: Tính Diện Tích Hình Học

⚠️ Lỗi Thường Gặp

Lỗi 1: Khác Signature

Lỗi 2: Access Modifier Hẹp Hơn

Lỗi 3: Override Static Method

Lỗi 4: Override Final Method

💡 Bí Quyết Của Barista

🎓 Bạn Đã Học Được

☕ Món Tiếp Theo