Skip to main content

🔁 Pha Nhiều Ly - For Loops

Chào mừng đến với bài học về For Loops - cách pha nhiều ly cà phê giống nhau trong Café Âu!

🎯 Món Ăn Hôm Nay​

Tưởng tượng bạn là barista nhận đơn hàng:

  • Khách đặt 10 ly Latte → Phải pha 10 lần giống nhau
  • Mỗi ly đều chuẩn: 18.5g cà phê + 100ml sữa
  • Đếm từng ly: Ly 1, ly 2, ly 3... ly 10

Đó chính là For Loop - lặp lại công việc có số lần xác định!

☕ For Loop Là Gì?​

For Loop = Pha nhiều ly theo số lượng đã biết (lặp lại công việc)

// Pha 10 ly Latte
for (int ly = 1; ly <= 10; ly++) {
    System.out.println("☕ Đang pha ly thứ " + ly);
}

Cấu trúc:

for (khởi tạo; điều kiện; bước nhảy) {
    // Công việc lặp lại
}

☕ Ẩn Dụ Café:

  • int ly = 1 = Bắt đầu từ ly số 1
  • ly <= 10 = Pha cho đến ly thứ 10
  • ly++ = Sau mỗi ly, tăng số đếm lên 1
  • {...} = Công thức pha chế

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán​

Sáng nay, quán café nhận đơn đặt hàng lớn:

Tình huống 1: Pha 5 ly Espresso

System.out.println("🎯 Nhận đơn: 5 ly Espresso\n");

for (int ly = 1; ly <= 5; ly++) {
    System.out.println("☕ Đang pha ly Espresso thứ " + ly + "...");
    System.out.println("   → Dùng 18g cà phê");
}

System.out.println("\n✅ Hoàn thành 5 ly Espresso!");

Tình huống 2: Tính nguyên liệu cho đơn hàng

int soLy = 10;
double caPheMotLy = 18.5;  // gram

double tongCaPhe = 0;

for (int ly = 1; ly <= soLy; ly++) {
    tongCaPhe += caPheMotLy;
    System.out.printf("Ly %d: Cần %.1fg cà phê (Tổng: %.1fg)\n",
        ly, caPheMotLy, tongCaPhe);
}

System.out.printf("\n📦 Cần chuẩn bị: %.1fg cà phê\n", tongCaPhe);

🎉 Kết quả: For loop giúp pha nhiều ly nhanh và chính xác!

📝 Công Thức Nấu (Code Examples)​

Ví Dụ 1: For Loop Cơ Bản​

public class PhaDoUong {
    public static void main(String[] args) {
        // Pha 8 ly Cappuccino
        int soLy = 8;

        System.out.println("🎯 Đơn hàng: " + soLy + " ly Cappuccino\n");

        for (int ly = 1; ly <= soLy; ly++) {
            System.out.println("☕ Ly " + ly + ": Đang pha...");
        }

        System.out.println("\n✅ Hoàn thành " + soLy + " ly!");
    }
}

Output:

🎯 Đơn hàng: 8 ly Cappuccino

☕ Ly 1: Đang pha...
☕ Ly 2: Đang pha...
☕ Ly 3: Đang pha...
☕ Ly 4: Đang pha...
☕ Ly 5: Đang pha...
☕ Ly 6: Đang pha...
☕ Ly 7: Đang pha...
☕ Ly 8: Đang pha...

✅ Hoàn thành 8 ly!

Ví Dụ 2: Tính Tổng Tiền​

public class TinhTongTien {
    public static void main(String[] args) {
        int giaMotLy = 50000;  // VND
        int soLy = 5;
        int tongTien = 0;

        System.out.println("🧾 HÓA ĐƠN:\n");

        for (int ly = 1; ly <= soLy; ly++) {
            tongTien += giaMotLy;
            System.out.printf("Ly %d: %,d VND (Tạm tính: %,d VND)\n",
                ly, giaMotLy, tongTien);
        }

        System.out.println("━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━");
        System.out.printf("TỔNG CỘNG: %,d VND\n", tongTien);
    }
}

Output:

🧾 HÓA ĐƠN:

Ly 1: 50,000 VND (Tạm tính: 50,000 VND)
Ly 2: 50,000 VND (Tạm tính: 100,000 VND)
Ly 3: 50,000 VND (Tạm tính: 150,000 VND)
Ly 4: 50,000 VND (Tạm tính: 200,000 VND)
Ly 5: 50,000 VND (Tạm tính: 250,000 VND)
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
TỔNG CỘNG: 250,000 VND

Ví Dụ 3: For Loop Lồng Nhau - Menu Cả Tuần​

public class MenuTuan {
    public static void main(String[] args) {
        String[] thuTrongTuan = {"T2", "T3", "T4", "T5", "T6", "T7", "CN"};
        String[] doUong = {"Latte", "Cappuccino", "Espresso"};

        System.out.println("📋 MENU ĐỒ UỐNG CẢ TUẦN:\n");

        for (int ngay = 0; ngay < thuTrongTuan.length; ngay++) {
            System.out.println("📅 " + thuTrongTuan[ngay] + ":");

            for (int mon = 0; mon < doUong.length; mon++) {
                System.out.println("   ☕ " + doUong[mon]);
            }

            System.out.println();
        }
    }
}

Output:

📋 MENU ĐỒ UỐNG CẢ TUẦN:

📅 T2:
   ☕ Latte
   ☕ Cappuccino
   ☕ Espresso

📅 T3:
   ☕ Latte
   ☕ Cappuccino
   ☕ Espresso

... (tiếp tục đến CN)

Ví Dụ 4: For-Each Loop - Duyệt Menu​

public class DuyetMenu {
    public static void main(String[] args) {
        String[] menu = {"Latte", "Cappuccino", "Espresso", "Mocha"};
        int[] gia = {50000, 45000, 40000, 55000};

        System.out.println("📋 BẢNG GIÁ ĐỒ UỐNG:\n");

        // For-each đơn giản hơn
        for (String mon : menu) {
            System.out.println("☕ " + mon);
        }

        System.out.println("\n💰 CHI TIẾT:\n");

        // For thường khi cần index
        for (int i = 0; i < menu.length; i++) {
            System.out.printf("%-15s: %,d VND\n", menu[i], gia[i]);
        }
    }
}

Output:

📋 BẢNG GIÁ ĐỒ UỐNG:

☕ Latte
☕ Cappuccino
☕ Espresso
☕ Mocha

💰 CHI TIẾT:

Latte          : 50,000 VND
Cappuccino     : 45,000 VND
Espresso       : 40,000 VND
Mocha          : 55,000 VND

Ví Dụ 5: Tính Doanh Thu Theo Giờ​

public class DoanhThuTheoGio {
    public static void main(String[] args) {
        int gioMoCua = 7;   // 7h sáng
        int gioDongCua = 22; // 10h tối
        int lyMotGio = 15;
        int giaMotLy = 50000;

        System.out.println("📊 DOANH THU THEO GIỜ:\n");

        int tongLy = 0;
        long tongTien = 0;

        for (int gio = gioMoCua; gio < gioDongCua; gio++) {
            int lyTrongGio = lyMotGio;
            long tienTrongGio = lyTrongGio * giaMotLy;

            tongLy += lyTrongGio;
            tongTien += tienTrongGio;

            System.out.printf("%02d:00 - %02d:00 | %2d ly | %,10d VND\n",
                gio, gio + 1, lyTrongGio, tienTrongGio);
        }

        System.out.println("━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━");
        System.out.printf("TỔNG CỘNG     | %2d ly | %,10d VND\n", tongLy, tongTien);
    }
}

Output:

📊 DOANH THU THEO GIỜ:

07:00 - 08:00 | 15 ly |    750,000 VND
08:00 - 09:00 | 15 ly |    750,000 VND
09:00 - 10:00 | 15 ly |    750,000 VND
... (tiếp tục đến 22:00)
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
TỔNG CỘNG     | 225 ly | 11,250,000 VND

🔥 Thực Hành Trong Quán​

Bài Tập 1: Hệ Thống Đặt Hàng​

public class HeThongDatHang {
    public static void main(String[] args) {
        String[] donHang = {"Latte", "Espresso", "Latte", "Cappuccino", "Latte"};

        // Đếm số lượng từng món
        int soLatte = 0;
        int soEspresso = 0;
        int soCappuccino = 0;

        for (String mon : donHang) {
            if (mon.equals("Latte")) {
                soLatte++;
            } else if (mon.equals("Espresso")) {
                soEspresso++;
            } else if (mon.equals("Cappuccino")) {
                soCappuccino++;
            }
        }

        System.out.println("📋 TỔNG KẾT ĐƠN HÀNG:\n");
        System.out.println("☕ Latte: " + soLatte + " ly");
        System.out.println("☕ Espresso: " + soEspresso + " ly");
        System.out.println("☕ Cappuccino: " + soCappuccino + " ly");
        System.out.println("\n📦 Tổng: " + donHang.length + " ly");
    }
}

Bài Tập 2: In Bảng Nhân - Bảng Giá​

public class BangGiaCombo {
    public static void main(String[] args) {
        int giaMotLy = 45000;

        System.out.println("💰 BẢNG GIÁ COMBO (45,000 VND/ly):\n");

        for (int soLy = 1; soLy <= 10; soLy++) {
            int tongTien = giaMotLy * soLy;
            System.out.printf("%2d ly = %,d VND", soLy, tongTien);

            // Giảm giá từ 5 ly trở lên
            if (soLy >= 5) {
                int giamGia = (int)(tongTien * 0.1);
                int thanhToan = tongTien - giamGia;
                System.out.printf(" → Giảm 10%%: %,d VND ✨", thanhToan);
            }

            System.out.println();
        }
    }
}

Bài Tập 3: Tìm Món Bán Chạy Nhất​

public class MonBanChay {
    public static void main(String[] args) {
        String[] tenMon = {"Latte", "Cappuccino", "Espresso", "Mocha"};
        int[] daBan = {45, 38, 52, 30};

        // Tìm món bán chạy nhất
        int maxSoLuong = daBan[0];
        String monBanChay = tenMon[0];

        for (int i = 0; i < tenMon.length; i++) {
            System.out.printf("☕ %-15s: %2d ly\n", tenMon[i], daBan[i]);

            if (daBan[i] > maxSoLuong) {
                maxSoLuong = daBan[i];
                monBanChay = tenMon[i];
            }
        }

        System.out.println("\n🏆 MÓN BÁN CHẠY NHẤT:");
        System.out.printf("   %s - %d ly\n", monBanChay, maxSoLuong);
    }
}

Bài Tập 4: Kiểm Tra Nguyên Liệu​

public class KiemTraNguyenLieu {
    public static void main(String[] args) {
        int[] donHang = {10, 5, 8, 12};  // Số ly mỗi loại
        double caPheMotLy = 18.5;        // gram
        double suaMotLy = 100.0;         // ml

        System.out.println("📦 KIỂM TRA NGUYÊN LIỆU:\n");

        double tongCaPhe = 0;
        double tongSua = 0;

        for (int i = 0; i < donHang.length; i++) {
            double canCaPhe = donHang[i] * caPheMotLy;
            double canSua = donHang[i] * suaMotLy;

            tongCaPhe += canCaPhe;
            tongSua += canSua;

            System.out.printf("Đơn %d (%2d ly): %.1fg cà phê, %.0fml sữa\n",
                i + 1, donHang[i], canCaPhe, canSua);
        }

        System.out.println("━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━");
        System.out.printf("TỔNG CỘNG:     %.1fg cà phê, %.0fml sữa\n",
            tongCaPhe, tongSua);
    }
}

⚠️ Những Lỗi Barista Thường Gặp​

Lỗi 1: Lặp Vô Hạn​

// ❌ SAI: Biến đếm không tăng
for (int ly = 1; ly <= 10; ) {  // Thiếu ly++
    System.out.println("Ly " + ly);
    // Lặp vô hạn!
}

// ✅ ĐÚNG: Có bước tăng
for (int ly = 1; ly <= 10; ly++) {
    System.out.println("Ly " + ly);
}

Lỗi 2: Off-By-One Error - Sai Số Lượng​

int[] menu = {"Latte", "Cappuccino", "Espresso"};

// ❌ SAI: Vượt quá mảng (0, 1, 2, 3 → lỗi!)
for (int i = 0; i <= menu.length; i++) {  // Sai <=
    System.out.println(menu[i]);  // ArrayIndexOutOfBoundsException!
}

// ✅ ĐÚNG: Dùng < thay vì <=
for (int i = 0; i < menu.length; i++) {
    System.out.println(menu[i]);
}

Lỗi 3: Thay Đổi Biến Đếm Trong Loop​

// ❌ SAI: Thay đổi biến đếm
for (int ly = 1; ly <= 10; ly++) {
    System.out.println("Ly " + ly);
    ly++;  // Tăng thêm → nhảy cóc!
}

// ✅ ĐÚNG: Chỉ dùng ly++ ở phần for
for (int ly = 1; ly <= 10; ly++) {
    System.out.println("Ly " + ly);
}

Lỗi 4: Điều Kiện Sai​

// ❌ SAI: Điều kiện luôn đúng
for (int ly = 10; ly > 0; ly++) {  // ly tăng mãi!
    System.out.println("Ly " + ly);
}

// ✅ ĐÚNG: Điều kiện đúng với bước nhảy
for (int ly = 10; ly > 0; ly--) {  // Đếm ngược
    System.out.println("Ly " + ly);
}

💡 Bí Quyết Của Barista​

  1. For thường khi cần index: for (int i = 0; i &lt; n; i++)
  2. For-each khi chỉ duyệt: for (String mon : menu)
  3. Kiểm tra điều kiện dừng: Tránh vòng lặp vô hạn
  4. Dùng < thay vì <=: Với array.length (0-indexed)
  5. Biến đếm rõ ràng: ly, mon, index thay vì i, j

🎓 Bạn Đã Học Được​

  • ✅ For loop = Lặp lại công việc có số lần xác định
  • ✅ for (khởi tạo; điều kiện; bước) = Cấu trúc cơ bản
  • ✅ For-each = Duyệt mảng/collection đơn giản
  • ✅ For lồng nhau = Lặp đa cấp (menu × ngày)
  • ✅ Tránh vòng lặp vô hạn và off-by-one error

☕ Món Tiếp Theo​

Đã biết lặp với số lần xác định! Giờ học lặp theo điều kiện:

👉 Lặp Linh Hoạt - While Loops

💡 Lời Khuyên Cuối: For loop giống pha nhiều ly café - chuẩn từng bước thì mỗi ly đều hoàn hảo! Thực hành nhiều để trở thành barista chuyên nghiệp!