Chuyển tới nội dung chính

📅 Quản Lý Lịch Làm Việc - Ngày Giờ (Date-Time API)

Quán cà phê của chúng ta hoạt động theo thời gian: giờ mở cửa, giờ đóng cửa, ngày hết hạn của sữa, thời điểm khách đặt hàng... Việc xử lý ngày giờ một cách chính xác là cực kỳ quan trọng. Các phiên bản Java cũ có cách xử lý khá rắc rối, nhưng từ Java 8, một "hệ thống lịch-đồng hồ kỹ thuật số" hiện đại đã ra đời: Date-Time API.

🎯 Món Ăn Hôm Nay​

Hôm nay, chúng ta sẽ học cách sử dụng Date-Time API (trong package java.time). Hãy xem nó như một bộ công cụ chính xác để quản lý mọi thứ liên quan đến thời gian trong quán, từ việc bấm giờ pha chế cho đến việc kiểm tra hạn sử dụng của nguyên liệu.

☕ Date-Time API Là Gì?​

Đây là một bộ các lớp được thiết kế để giải quyết những nhược điểm của các lớp xử lý ngày giờ cũ. Nó trực quan, mạnh mẽ và an toàn hơn rất nhiều.

Các "dụng cụ" chính trong bộ này:

  • LocalDate: Một ngày cụ thể (năm-tháng-ngày), không có thông tin về thời gian. Ví dụ: Ngày hết hạn của hộp sữa: 2025-10-20.
  • LocalTime: Một thời điểm cụ thể trong ngày, không có thông tin về ngày. Ví dụ: Giờ mở cửa của quán: 07:00.
  • LocalDateTime: Kết hợp cả ngày và giờ. Ví dụ: Thời điểm khách đặt hàng: 2025-10-04 09:30:15.
  • Duration: Một khoảng thời gian tính bằng giờ, phút, giây. Ví dụ: Ly cà phê này mất 5 phút để pha.
  • DateTimeFormatter: "Máy in" giúp định dạng ngày giờ thành văn bản đẹp mắt. Ví dụ: In ra hóa đơn: 04/10/2025.

👨‍🍳 Câu Chuyện Trong Quán​

Người quản lý muốn xây dựng một hệ thống tự động:

  1. Kiểm tra xem quán có đang trong giờ mở cửa (7h - 22h) hay không.
  2. Ghi lại chính xác thời điểm mỗi đơn hàng được tạo.
  3. Cảnh báo khi có hộp sữa sắp hết hạn trong vòng 3 ngày tới.

Với Date-Time API, tất cả những việc này trở nên đơn giản và ít lỗi hơn hẳn so với trước đây.

📝 Công Thức "Quản Lý Thời Gian" (Code)​

Ví Dụ 1: Lấy Ngày Giờ Hiện Tại​

import java.time.LocalDate;
import java.time.LocalDateTime;
import java.time.LocalTime;

public class Clock {
    public static void main(String[] args) {
        LocalDate homNay = LocalDate.now();
        LocalTime bayGio = LocalTime.now();
        LocalDateTime chinhXac = LocalDateTime.now();

        System.out.println("Hom nay la: " + homNay);
        System.out.println("Bay gio la: " + bayGio);
        System.out.println("Thoi diem hien tai: " + chinhXac);
    }
}

Ví Dụ 2: Tạo Ngày Hết Hạn Cho Sữa​

import java.time.LocalDate;

public class ExpiryCheck {
    public static void main(String[] args) {
        // Tạo một ngày cụ thể (năm, tháng, ngày)
        LocalDate expiryDate = LocalDate.of(2025, 10, 20);
        System.out.println("Sua het han vao ngay: " + expiryDate);
    }
}

Ví dụ 3: Tính Toán Thời Gian​

import java.time.LocalDate;
import java.time.LocalTime;
import java.time.Duration;

public class TimeCalculation {
    public static void main(String[] args) {
        LocalDate homNay = LocalDate.now();
        // 3 ngay nua la ngay bao nhieu?
        LocalDate threeDaysLater = homNay.plusDays(3);
        System.out.println("3 ngay nua la: " + threeDaysLater);

        LocalTime gioVaoCa = LocalTime.of(8, 0);
        LocalTime gioTanCa = LocalTime.of(16, 0);
        // Ca lam viec keo dai bao lau?
        Duration caLamViec = Duration.between(gioVaoCa, gioTanCa);
        System.out.println("Ca lam viec keo dai: " + caLamViec.toHours() + " tieng");
    }
}

🔍 Giải Thích:

  • Các phương thức như plusDays(), minusHours()... luôn trả về một đối tượng mới. Các đối tượng trong java.time cũng bất biến giống như String.

Ví Dụ 4: In Hóa Đơn Với Ngày Giờ Đẹp​

import java.time.LocalDateTime;
import java.time.format.DateTimeFormatter;

public class ReceiptPrinter {
    public static void main(String[] args) {
        LocalDateTime orderTime = LocalDateTime.now();

        // Dinh dang theo kieu "ngay/thang/nam gio:phut"
        DateTimeFormatter formatter = DateTimeFormatter.ofPattern("dd/MM/yyyy HH:mm");
        String formattedTime = orderTime.format(formatter);

        System.out.println("--- HOA DON ---");
        System.out.println("Thoi gian: " + formattedTime);
        System.out.println("---------------");
    }
}

🔥 Thực Hành Trong Quán​

Bài Tập 1: Tính Ngày Giao Hàng​

Giả sử khách hàng đặt cà phê hôm nay và quán hẹn sẽ giao hàng sau 2 ngày nữa. Hãy viết chương trình in ra ngày giao hàng dự kiến.

Bài Tập 2: Kiểm Tra Giờ Mở Cửa​

Quán mở cửa từ 7:00 đến 22:00. Viết chương trình lấy giờ hiện tại và kiểm tra xem quán có đang mở cửa hay không.

  • Gợi ý: Dùng LocalTime.now(), LocalTime.of(), và các phương thức isAfter(), isBefore().

⚠️ Những Lỗi Barista Thường Gặp​

Lỗi 1: Vẫn Dùng java.util.Date​

  • Nguyên nhân: Thói quen cũ hoặc làm việc trên các dự án cũ. Lớp Date cũ rất khó sử dụng và dễ gây lỗi (ví dụ: tháng bắt đầu từ 0).
  • 🔧 Cách sửa: Đối với tất cả các dự án mới, hãy quên java.util.Date đi và sử dụng hoàn toàn các lớp trong java.time.

Lỗi 2: Quên Tính Bất Biến​

LocalDate today = LocalDate.now();
// ❌ SAI: Lệnh này không thay đổi biến today
today.plusDays(1);

// ✅ ĐÚNG: Phải gán kết quả cho một biến mới
LocalDate tomorrow = today.plusDays(1);
  • Nguyên nhân: Giống như String, các đối tượng ngày giờ là bất biến. Mọi phương thức thay đổi đều trả về một đối tượng mới.
  • 🔧 Cách sửa: Luôn nhớ gán kết quả của các phép toán thời gian cho một biến.

💡 Bí Quyết Của Barista​

  1. Dùng đúng "dụng cụ": Cần ngày? Dùng LocalDate. Cần giờ? Dùng LocalTime. Cần cả hai? Dùng LocalDateTime. Việc chọn đúng lớp sẽ giúp code bạn rõ ràng hơn.
  2. DateTimeFormatter là bạn: Đừng bao giờ tự nối chuỗi để tạo định dạng ngày giờ. DateTimeFormatter vừa mạnh mẽ, an toàn, lại có thể xử lý nhiều định dạng phức tạp.
  3. Cẩn thận với múi giờ: LocalDate, LocalTime, LocalDateTime không chứa thông tin về múi giờ. Nếu bạn làm ứng dụng cho nhiều quốc gia, hãy tìm hiểu về ZonedDateTime.

🎓 Bạn Đã Học Được​

  • ✅ java.time là API hiện đại để xử lý ngày giờ trong Java.
  • ✅ Các lớp cốt lõi: LocalDate, LocalTime, LocalDateTime.
  • ✅ Cách tạo, tính toán và định dạng ngày giờ.
  • ✅ Các đối tượng ngày giờ là bất biến, giống như String.

🎉 Chúc Mừng!​

Bạn đã hoàn thành tất cả các bài học về Java trong "Café Âu"! Bạn đã đi từ việc "setup quán" cho đến việc quản lý "dây chuyền sản xuất" và "lịch làm việc". Giờ đây bạn đã có một nền tảng vững chắc.

Hành trình tiếp theo của bạn là gì?

  • Thực hành: Dùng kiến thức đã học để xây dựng một ứng dụng quản lý quán cà phê nhỏ.
  • Khám phá "Bếp Á": Chuyển sang học Golang để xem một phong cách "nấu nướng" khác, nhanh và hiện đại!

👉 Giới Thiệu Bếp Á - Golang

💡 Lời Khuyên Cuối: Thời gian trong lập trình rất dễ gây ra lỗi. Việc nắm vững một API hiện đại như java.time sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian gỡ lỗi sau này.